რა არის ავრორა?
თუ ოდესმე ჩრდილოეთ ან სამხრეთ პოლუსთან ახლოს ყოფილხართ, მრავალ ჯადოსნურ პეიზაჟს ნახავდით , მათ შორის განსაკუთრებულია სინათლის შოუები ცაზე. ამ ფერად შუქებს ავრორას უწოდებენ . თუ ჩრდილოეთ პოლუსთან ახლოს ხართ, მას ჰქვია aurora borealis ან ჩრდილოეთის ნათება. თუ სამხრეთ პოლუსთან ახლოს ხართ, მას უწოდებენ ავსტრალიის ან სამხრეთის ნათებას.
როგორ ხდება ეს ყველაფერი ? მიუხედავად იმისა, რომ ავრორა იდეალურად ჩანს ღამით, ის რეალურად მზის სინათლისგან წარმოიქმნება. მზე სითბოსა და სინათლეზე მეტს გვთავაზობს; ის უამრავ სხვა ენერგიას და მცირე, უხილავ ნაწილაკებს აგზავნის ჩვენს პლანეტაზე. დედამიწის ირგვლივ არსებული დამცავი მაგნიტური ველი გვიცავს მზისგან გამოყოფილი ენერგიისა და ნაწილაკების უმეტესი ნაწილისგან და ჩვენ მათ ვერც კი ვამჩნევთ. მაგრამ მზე ყოველთვის არ აგზავნის ერთსა და იმავე რაოდენობას ენერგიას. მასზე მუდმივი ქარები და ზოგჯერ ქარიშხლებია. მზის ქარიშხლის ერთ-ერთი სახეობის დროს, რომელსაც კორონალური მასის ამოფრქვევა ჰქვია , მზე გამოყოფს ელექტრიფიცირებული გაზის უზარმაზარ ბუშტებს, რომელსაც შეუძლია კოსმოსში დიდი სიჩქარით გადაადგილება. როდესაც მზის ქარიშხალი მოდის ჩვენსკენ, მისი ენერგიის და მცირე ნაწილაკები შეიძლება გადაადგილდნენ დედამიწის მაგნიტური ველის ხაზებით ჩრდილოეთ და სამხრეთ პოლუსებზე.
პოლუსებთან მოცემული ნაწილაკები ურთიერთქმედებენ ჩვენს ატმოსფეროში არსებულ გაზებთან, რის შედეგადაც ცაში შუქის მშვენიერი გამოვლინება ხდება. ჟანგბადი ასხივებს მწვანე და წითელ შუქს. აზოტი ანათებს ლურჯ და მეწამულ ფერებში.
სხვა პლანეტებზე გვხვდება ავრორა? დიახ ! ავრორა არ გტვხვდება მხოლოდ დედამიწაზე. თუ პლანეტას აქვს ატმოსფერო და მაგნიტური ველი, მათ აქვთ ავრორა. ჩვენ ვნახეთ საოცარი სანეთებები იუპიტერსა და სატურნზე. თუ გაინტერესებს კოსმოსი და პრაქტიკული ინსტრუმენტებით გსურს კომოსის შესახებ ცოდნის გაღმავება , გაეცანი ჩვენს კოსმოსურ სათამაშოებს :
